माओवादी केन्द्र महाधिवेशन आयोजक समिति २४८३

भारतीय (अ)लोकतन्त्रको कोलाज

उज्ज्वल प्रसाईं 

एक हाथ में पेप्सी कोला 

दुजे में कंडोम 
तीजे में रामपुरिया चाकु
चौथे में हरिओम 
कितना ललित ललाम यार है
भारत घोडे पे सवार है
–अष्टभुजा शुक्ल

यो समीक्षा होइन। उपन्यासका तत्त्व र विषय, पात्रहरूका स्वाभाविकता र विकास, कथ्यको खुकुलोपना वा खँदिलोपना, द्वन्द्वको उठान र बैठान, संवादको संगति र असंगति, मानवीय संवेगको स्थुलता वा सुक्ष्मता। यी सबै उधिन्ने प्रयास होइन यो। त्यसो त उपन्यासको गुणवत्ताको ठाडो छ्यानविचार पनि होइन। बरू, उपन्याससँग संवाद गर्ने अति सामान्य प्रयत्न मात्र हो।

गाउँ/नगरपालिका:अब राजा महाराजा होइन, रामप्रसाद राई...

सङ्गीत श्रोता पुस २७

बारम्बार दोहोरिइरहने भनाइ हो– नाममा के छ? तर सबैभन्दा पहिले र सबैभन्दा बढी चासो दिइने विषय पनि यही हो अर्थात् नाम।

प्रचन्डको भान्छामा मोहवीर विश्वकर्मा

नवीन विभास काठमाडौँ, असोज १८

बाबु मन चिन्ताएर फुकिढल कमरेड केशवको सावँलो अनुहारले भन्यो, ‘फत्रक्कै गलायो छोराछोरीको भविष्य चिन्ताले।’ रोल्पाको राङ्कोटस्थित गोरीचौरमा अनुहारको कुरामा सही थाप्दै उनको भालुकोटे बोली पनि झर्‍यो, ‘आजसम्म त गाउँमा जसोतसो पढाएँ। अब कसरी हो? केइ मेलोमेसो पाया छैन।’

जिन्दगीको सिरीखुरी धरेको माओवादी के भयो? थाहै नपाई कसरी भत्क्यो दुःखी–गरिब पनि हाँस्न पाउने नयाँ संसारको सुन्दर सपना?

माओवादी खोज्ने तीन युवाको कथा

नवीन विभास कार्तिक २७

बचेका छन् त उनी मात्र। सुरेश श्रेष्ठ। र, अहिले पनि उही काठमाडौंको माओवादी सम्हाली बसेका छन्। तर, ‘सरकारी’ माओवादी नभई ‘गैरसरकारी’ मोहन बैद्य उर्फ किरणको माओवादी। ‘दमकमा भक्तपुरे नेवार नभेटिदा हुन् त डण्डीफोरे याममा माओवादी खोज्दै हिँडेका काठमाडौंका ती नेवार युवा यतिबेला कहाँ हुन्थे होला हँ? १३ बर्षयता बेखबर सुचेन्द्र श्रेष्ठ र निश्चल नकर्मी पनि उनीसँगै पो हुन्थे कि?’

इन्द्रचोकको मन्दिर पछाडि टाउको निहुराएर हिँड्नुपर्ने पुरानो घरमा रहेको माओवादी कार्यालयमा एकछिन गहिरिएर कल्पदै सुरेशले गम खाए।

आँखा खोज्न बालुवाटार ताक्दै प्रचण्डका बडीगार्ड

नवीन विभास मंसिर १४

२ बजे उठ्छन्। मोटरसाइकलमा एउटा घन, ग्यास सिलिन्डर र कट्ठा राखेपछि उनीजत्तिकै ७० किलोका सहयोगी बस्छन्। त्यसपछि उनले मोटरसाइकल भुर्रर पार्छन्। कहिले पुग्छन् लमही त कहिले घोराही आसपासका गाउँ। दाङ सदरमुकाम घोराहीस्थित जलजला फ्रेस हाउसमा मासु बोकेर पुग्दा ‘मान्छे चिन्न सकिने’ उज्यालो हुन्छ। मासु बेच्दाबेच्दै पत्नीलाई छाडेर उनी सिस्नेखोला (झण्डै १० किलोमिटर टाढा) किनारको जलजला फार्ममा जान्छन्। त्यहीँ बंगुरसित लडीबडी गर्दागर्दै रातको ११ बज्छ।

‘पुलिसलाई घर दिएँ, घरबार उडाइदियो’

नवीन विभास लिबाङ, मंसिर २२

‘तपाईं पूर्व लाहुरे हो?’

अरु कसैलाई पो सोधेको हो कि भनी उनले यताउति हेरे। कसलाई नदेखेपछि आफैँतिर हेर्दै भने, ‘यो लुगा देखेर भन्नुभएको हो?’

‘हो।’

कारण थियो, उनले लगाएको कम्ब्याट।

कफन छेउ रोइरहेकी बहिनी

 नवीन विभास काठमाडौँ, मंसिर २५

‘किन गइरहेछन् हँ दाजी? महिला पनि जान लागेको भेटेँ,’ बानेश्वरस्थित वैदेशिक रोजगार प्रबर्धन बोर्डमा राहतका लागि लाइनमा बस्दै गर्दा अघिल्लो दिन विदेश जान विमानस्थलमा लागेको लर्को देखेकी बहिनीले सोधी, ‘महिलाहरु पनि जाने रहेछन्, किन सरकारले रोक्दैन?’

त्यसबेला उसको छेउमै बसी नुवाकोटकी एक तामाङ बहिनीले छोरीलाई दुध खुवाइरहेकी थिइन्। चार बच्चाकी आमा तिनी साउदीमा पति मरेपछि राहतका लागि आएकी थिइन्। र, हामीजस्तै कुरिरहेकी थिइन्।

माया त छैन, न्यानो त देऊ

नवीन विभास च्याम्बासिंह, भक्तपुर, पुस ७

टिनले छाएका टिनकै टहरा अगाडि पुसको चिसोले थला परेका बूढाबूढीका खाक्कखुक्क ‘ताल नमिलेको ढिमे बाजा’जस्तो सुनिन्थ्यो। तैपनि ती भूकम्पपीडित जेष्ठ नागरिकले, खोकीको तालमै सही, घाम तापिरहेका थिए। हुन पनि तिनले भक्तपुर च्याम्बासिंहस्थित गरुँडकुण्डमा झरेको घाम सङालेर रातसँगै चिसिने चिसोसित रातभर लडाइँ गर्नु थियो।