भिक्सासिक्सा : ‘गोर्खे बाँदर’को अरब किस्सा

नवीन विभास

२०७६ पौष ५ शनिबार ०९:१७:००

घरक्क ! 
घ्वार्र ! !
घोराही घाम तुइदाङबाट डुबेलगत्तै घोराही घरका ढोका चुकुलिन्छन् । शाही सेना ब्यारेक र जिल्ला प्रहरी कार्यालयबाट झन्डै मध्य भागमा उभिएको मस्जिदछेवैको एउटा कच्ची घरको कोठामा कालापारे र नयाँ कालापारे सुतेको स्वाङ पार्छन् ।

कमरेड ‘मष्ट’राम

नवीन विभास

२०७६ मङ्सिर २१ शनिबार १२:५६:०० | काठमाडाैं

वैशाख प्रथम सप्ताह । बिहानी प्रहर । प्लाटुनका प्लाटुन पर्यटक पक्षी । सिङारु तालमा स्यार्पु दहको कुन अंगमा नृत्यमस्त छन् ! कुन्नि । मेलोमेसो छैन । तर, वारिपारि ठिंगिएका पहाडी हृदयबाट गुन्जने न्याउलीको ‘न्याहु न्याहु’ले पत्थरिलो जलतरंग फैलँदै स्यार्पुचरण स्पर्श गर्न पुग्छन् । 

‘चौपारीको ठकान थियो, बिर्स्यौ कि मायाले’

 

नवीन विभास | मंसिर १५, २०७६ आइतबार | 0

 
 
 

धान बालो पियालो भैगो पिपलु छाँयाले 
चौपारीको ठगान थियो बिस्र्यौ कि मायाले 

ठकान राखम्, महिनाको १५ गते । ठकान बसेर मन मन्थन गरम्ला । मायाले मन माझम्ला । 
समय मिले, नबिर्सी आउनुस् है ! 
...

कहाँ जाने ? देश जाने

नवीन विभास

२०७६ मङ्सिर ७ शनिबार १२:१३:०० | काठमाडाैं

दूधधारा तिलौरी गाईको, तेलधारा बत्तीको 

न्याउली बास्दा रुन्चेऊ जिजेई(आमा), देश गर्दा कत्तिको ! 

चुच्चीमाथि चारो ल्यायो, चरीको चल्लाले 

हीँ बसौँ कि देश गइजाऊँ, संगीका सल्लाले । 

यी गीत गेडा कुनै जमानामा रोल्पा÷रुकुमका गाउँघर र वनपाखामा गुन्जने ठारी भाकाका हुन् । ‘देश जाने’ धागोले उनेका यी गीतले भिरपाटे भेनाको कम्दमा सिरुरु फलेका घिउ सिमीमा अल्झिएका आँखासम्म तानेर लगे । तिनले तान्दै–तान्दै रपापातालमा पुर्‍याए । कारण थियो, कुनै वेला जेई, सान्जी, नाना र काकुहरूले सिमीवाल कम्दसँगै जोडिएको रपापाताल नै गाएर गुन्जाउँथे । सिम्रुतुमा मास्टररत रुकुमे लेखक मनलाल ओलीले तिनै गीतलाई गला दिएर मेसेन्जरमा पठाएपछि रोल्पा/रुकुमका उनै वनपाखामै पुगेँ ।

नयाँ घर पढेपछि सपना देख्न सिकें

 नवीन विभासको मूल परिचय कथाकार हो । यसबाहेक अखबारी लेखन र पत्रकारिता उनको दोस्रो परिचय हो । ‘रोल्पा सुइना’ उनको पछिल्लो कथासंग्रह हो । अंग्रेजी साहित्य र पत्रकारितामा स्नात्तकोत्तर गरेका विभास समाजविज्ञान र द्वन्द्वको अध्ययनमा दख्खल राख्छन् । यसबाहेक साहित्य पढ्नु पनि उनको रुचिको विषय हो । उनै कथाकार विभासले आफूलाई जीवनका विभिन्न चरणमा मन परेका पाँच आख्यान/गैराख्यानबारे शिलापत्रसँग कुरा गरेका छन् ।

१. नयाँ घर

हाम्रो घर (रोल्पा, राङ्कोट, जैपा) माओवादी ‘सेल्टर’ थियो ।

पाहाबाङे भुरे माष्टर, नरजीत दमाई, थमे सुनार, हर्कबहादुर रोका मगर (कमरेड आकर्षण, ब्रिगेड कमाण्डर), पोष्टबहादुर बुढामगर (रणदीप, ब्रिगेड सहकमाण्डर), ओयाल झाँक्री (कमरेड लखन्ते, जो जनयुद्धकालमा मारिए) र पाछाबाङे भेना (नन्दबहादुर बुढामगर, कमरेड बेहोसी, अहिले विप्लव माओवादी नेता), भागमल पुन (कमरेड रक्तिम) का रासोबासो नै थियो । पाहुनाजसरी कहिलेकाहीँ पुग्थे रामबहादुर थापा ‘बादल’, कृष्णबहादुर महरा, नन्दबहादुर पुन पासाङ, वर्षमान पुन, जयपुरी घर्तीमगर, सन्तोष बुढामगरहरू पनि ।

सकिएको भिउरा फुलाउने सोता कि थारू ?

आफ्ना सहेली र छिमेकीसाथ कट्वाखोलामा माछा मारेर भौनी चौधरी फर्के नि उनका आँखा भने घर फर्केनन् । उनका उदास आँखा घरी घरछेउमा ताल्लिएको कटहीमा पुगे त घरी गाउँसिरानको सिस्वागन्जीमा । दुई सोताबीच अवस्थित कटही गाउँ त दुई तालको बीचमा थियो । ताल बन्नुअघि ती सोता थिए, सिस्वागन्जी सोता र कटही सोता । 

‘भोटेकुकुर भुकीभुकी कहिल्यै थकाउँदैन’

कुइनेटो

नवीन विभास

२०७६ कार्तिक ९ शनिबार ०७:१८:००

अन्तरिक्षमा मर्ने कुकुरको शोकमा
गिर्जाघरमा रुने ढोंगी मानवता
धरतीमा गरेको हत्याको पछुतोमा
आत्महत्या गर्न बाध्य हुनेछ 
(होचि मिन्हलाई चिठी, भूपि शेरचन)

बर्कोले बारेको नाटकघरमा ‘पर्सन’

कुइनेटो

नवीन विभास

२०७६ असोज ११ शनिबार ०९:१६:००

तीन वर्षयता टिचिङ अस्पतालरत अजित मिजार(१७) जुरुक्क उठेर उभिए । त्यसपछि उनी सरासर अनामनगरस्थित मण्डला नाटकघर पुगे । र, मन्नु भण्डारीकृत् ‘महाभोज’मा सामेल भए ।  उनलाई पर्खिरहेका बिसुको गलामा गला गाँसे, ‘शव यसरी न्याय खोज्दै हिँड्दासमेत सास फेरिरहेका यी मान्छेलाई यसरी सुत्न लाज लाग्दैन ?’ विश्वेश्वर उर्फ बिसु विश्वको ‘सबभन्दा ठूलो लोकतान्त्रिक देश’ भारतको सरोहा गाउँका दलित युवा थिए भने अजित लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको काभ्रे, पाँँचखालका ।

ढोरपाटन डुब्यो भने...

कुइनेटो

नवीन विभास

२०७६ भदौ २८ शनिबार ०६:५२:००

हेऽऽऽ ढोरचौरमा सिकार खेल्ने रामजाली रोका, स्यानीमाय
हेऽऽऽ बैरागीको मन बुझाउने खोल्देऊ मनको ढोका, स्यानीमाय
(दिलसरी–दलबहादुर पुनकृत रोल्पाली रैथाने गीति अल्बम ‘बरै’को स्यानीमाय )

उनै मासमा, कति बयान्नेका सिकारी थिए होला, जो सानियाय भाकाको गीत गेडा भएर लोकमनमा रामजाली रोका फल्यो ? भन्नुस् त, वारिपारिका ८–१० गाउँमा नचिनिई रामजाली रोकाको नाउँमा गीत फल फल्यो होला त ? 

पति हिँडे सुर्ताले, पत्नी हिँड्छिन् सुर्तैले

नवीन विभास, काठमाडाैं

२०७६ भदौ १४ शनिबार १०:१८:००

कुइनेटो

शोरवयमा पाइला राख्न हतारिएको हल्हलाउँदो एक किशोर सरासर भर्‍याङनेर पुगे । र, उभिएर एकटक बाहिर हेरिरहेकी महिलालाई अँगालो हाले । किशोर बोली झर्‍यो, ‘चित्त नदुखाऊ है आमा । म केही भए, नरुनू ।’ 
नुहाउन, लुगा धुन र निदाउन अबेर भए पनि मुहारमा भने कतै पनि ‘थकान’ थिएन । ‘लाल मुहार’मा अचम्मको चमक थियो ।

गाँजाख्यान

नवीन विभास

२०७६ श्रावण ३२ शनिबार ०८:०१:०० | काठमाडाैं

जेईको दायाँ हातको बूढी, चोर र साहिँली औंलाको तालमा एउटा जिनिस फननन फन्कन्थ्यो । धागोको आकार दिन घान हाल्ने बायाँ हातको बूढी र चोर औँलालाई अघिल्ला दाँतले रेसा चिरेर सहजीकरण गथ्र्यो । त्यो जिनिस कुनै वेला ‘स्यानीमाय’ तालमा फननन फन्कन्थ्यो त कुनै वेला ‘बरै’ मसिनो तालमा । जेई मनमा चलेको आँधीअनुसार रफ्तारिने जिनिसको नाउँ थियो, टाकु । धागो थपिँदै जाँदा टाकुको सरा मोटाउँथ्यो भने काखीमा च्यापिएर गादाभित्र पसेको रेसाको मुठा दुब्लाउँथ्यो । 

जोख, चमार, कुल, लिला र मदन

नवीन विभास 

रोल्पा सदरमुकाम लिबाङको बालकल्याण माध्यमिक विद्यालयका चार सहपाठी(चमारसिङ घर्तीमगर, कुलबहादुर डाँगी, लिला आचार्य र मदनमणि आचार्य) र तिनका चार ब्याचपछिका जोखबहादुर विश्वकर्माका संचोबेसंचो हो यो ।

लिबाङबाट १५ किलोमिटर पश्चिम कोटगाउँका गरिब परिवारका (कक्षा प्रथम) हुन्, जोख–चमार । 

अब ‘हवा’ चल्छ, अब ‘हवा’ चल्दैन

कुइनेटो

नवीन विभास

२०७६ असार २८ शनिबार ०७:४१:०० | काठमाडाैं

अब ‘हवा’ चल्छ । धैर्य गरी बाटो हेर्नुहोला, अब हवा चल्छ । हो त, हवा नचली कसरी बाँच्छ मान्छे ? हवाविना आस र सास कुन मनडोरीमा अल्झिएर कुनजीवले जिन्दगी जिउला ?
०००

छोरी छाडी छापामार

नवीन विभास

२०७६ असार १४ शनिबार ०६:५९:००

यो एउटी ‘अभागी’ आमा–आलाप हो,  जो मातृत्व खन्याउँदै छोरीसँग लुकामारी खेल्नेयाममा अरूको काखमा छोरी (तीसमहिने छोरी) छोडी ‘वर्ग दुस्मन’सँग लुकामारी खेलिन् । १० वर्ष लामो ‘जनयुद्ध’मा छापामाररत दम्पतीमध्ये पति घाइते पनि भए । रगतको नाता नलाग्ने एउटी गृहिणीलाई जिम्मा छोडेकी छोरीले पछि आमा नस्विकारेपछि काखमा छोरी फर्काउन अर्को ‘जनयुद्ध’ पनि लडिन् । लोकतन्त्र र गणतन्त्र तिनै सयौँ पुष्पाहरूका त्याग–जगमा त उभिएको छ । भलै, तिनीहरू अचेल कि खाडीमा छन् कि कालापार (भारत), कि गाउँ/सहरमा हातमुख भेटको मेसो मिलाउन संघर्षरत ।

नाम झिम

नवीन विभास

२०७६ जेठ ३२ शनिबार १०:५५:०० | काठमाडाैं

प्रिय स्वयंवर हाङ, माओवादी मक्का थवाङ पस्ने मूल ढोकामा तिम्रा ‘कलर–कुरुस’ले कुँदेका पाँचटाउके (माक्र्स, एंगेल्स, लेनिन, स्टालिन र माओ) बड्डाहरूले स्वागत गरे । र, गाउँभित्र पस्नेबित्तिकै कमरेड चे ग्वेभाराले । आश्चर्य ! पुँजीवादी मौसममा पनि ती सबका अनुहारमा चमक थाँती थियो । बिस्मतकी बातजस्तो के थियो भने खरानी रङे कागतको खाली पाना फिँजेजस्तो लाग्ने थवाङ (हरियो–नीलो जस्तापाताका छाना र कंक्रिट घर थपिएपछि) डन्डीफोरले बिगारेको अनुहार हो कि उही थवाङ हो ? ठम्याउन नसकी अलमलमा परेँ । भन त हाङ, सरकारी समृद्धि किरिम अनुहारमा नदली के थवाङ पनि समृद्ध (?!) र सभ्य (?!) नहुने नै भयो हो ? अलमलले टुसाएको कलमल मेट्न तिमीलाई ‘इ–पत्राचार’ गर्दै छु । इ–हुलाकबाट पत्र प्राप्त हुनासाथ फौरन ‘निजो सनिस इ–डाँक’ गरे है, बड्डा !

तुलू बितालु कि भुल ?

नवीन विभास

२०७६ जेठ १८ शनिबार ०८:४४:०० | काठमाडौं

गोतामकोटस्थित ‘कोत’छेउछाउका बारीमा झुलेका गहुँ÷जौ कति घरको आँगनमा पुगेका थिए भने कति पुग्नलाई बारीमा हतार देखिन्थे । कोत उत्तरपूर्व भित्तामा भित्ते सुर्के बारीको ठीक माथि एक्लै उभिएको थियो, बार्दलीविनाको एउटा सानो खरछाने घर । त्यसको छेवैमा मुस्किलले उभिएको थियो, त्योभन्दा पनि सानो घर । त्यहाँबाट जंगलैजंगल उकालिएको बाटो उकालिए चित्रेपाटन पुगिन्थ्यो ।

तिलसरी आमाका तिलदाने सपना

नवीन विभास

२०७६ बैशाख २१ शनिबार ०७:४७:०० | काठमाडाैं

घरअगाडि नचिरेको बाँसलाई तेर्सो पारेर बारेको बार । सुकुटी सुकाएजसरी ससाना मुठा पारिएका डाँठसहितको गहुँ बार बाँसमा झुन्डिएका थिए । खाली भागमा भर्र्भर (नव)का युवा बसेका थिए भने बाँस बारमा अडिसिएका थिए, एक बूढो । 

थबाङमा थरीथरी नाम

नवीन विभास

२०७६ जेठ ४ शनिबार ०८:००:०० | काठमाडाैं

गाउँमा खुबै नाउँ चलेका साहु थिए । नाउँ थियो, दुब्ले । ‘साहु कता जानुभयो’ भनी सोध्दा साहु परिवार ‘गज्ज’ पर्दै ‘फलानो ठाउँ’ भन्थे । साहुका काउबाउले भने ‘दुब्ले साहु कता गयो हँ’ भन्थे । यसरी ‘दुब्ले’ थपेर सोध्दा भने परिवार सदस्यलाई पर्नु पिर पथ्र्यो । एक दिन त्यस्तो पिरमुक्तिको ‘आखिरी उपाय’ निक्ल्यो । त्यो उपाय थियो– नाउँ बदल्न दुब्ले कासी जाने । 

शोकगीतको शोकमा

नवीन विभास

२०७६ बैशाख ७ शनिबार ०९:१०:०० | काठमाडाैं

लाहुरे भेना गए । तर, गीतविनै गए । 

रोल्पाको सुदूर गाउँ जैपाबाट मलामी पाछाबाङ खोला र चुनबाङ खोला दोभानछेउको घाट झरे । बिप्पे दमाहा तालमा (मान्छे मरेको जनाउ दिएर मलामी बोलाउन र घाट लैजाँदा बजाउने दमाहाको ताल) चोयाको एक छेउमा आधाजति चिरेको कापमा बाटो(कात्रो) च्यापेर हातमा उठाएका मलामी थिए । लगत्तै लाहुरे शव । शव पछि–पछि रुँदै हिँडिरहेका लाहुरेनी र आफन्त । 

लाहुरे परिवारजन र आफन्तका आँसु र तिनका गोडा सँगसँगै ओरालो ओर्ले, आँसुले निथ्रुक्क भिजेको अह्राउने (घाट लाने शोकगीत) गीतविनै । लाहुरे भेना गए । तर, गीतविनै । के जैपामा शोकगीत गाउने सकिएकै हुन्?

माओवादीमा एउटी यौनकर्मीको उजुरीपछि...

आठ बर्षपछि प्रचण्ड बालुवाटार फर्कन संसदमा चुनावी भाषण गर्दैथिए। आफ्ना सुप्रिम कमाण्डर देशको सबैभन्दा शक्तिशाली कुर्सीमा आसिन हुँदै गर्दा उनी भने देश छोड्न त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा जापान उड्ने जहाज कुर्दैथिए। न्याय दिलाउँदै रोल्पाली वादी युवतीलाई जिल्ला निकाला गरेको १७ बर्षपछि कमरेड आफैँ नेपाल निकाला भएर जापान उड्दैथिए।

–––

ठीक त्यसैबेला मैले उनको फेसबुक रिफ्रेस गरेँ। फेसबुक वालमा लेखिएको थियो–

भत्किएको सपनाको खण्डहरमा टेकेर तुच्छ ठानिएको तर जिन्दगीले नयाँ स्विकारेको बाटो बढ्नेक्रममा सदा सहयोग गर्ने सहृदयी साढुदाइ नन्दबहादुर घर्तीमगर, दिदीसासू विश्व, प्यारो भतिज सागर र भतिजी शर्मिलाप्रति म साह्रै ऋणी छु। हृदयदेखि नै आभार प्रकट गर्छु।

'पुरानो नाम बोकेर, कता जाने विप्लव दाइ?'

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड नेतृत्वको एमाओवादी संसदीय खलकका माओवादीलाई समेट्दै नेकपा (माओवादी केन्द्र) गठन गरेको तीन महिनापछि सशस्त्र संघर्षको नारा दिइरहेका नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ले पुरानै माओवादी ब्युँझाएका छन्।

विप्लव नेतृत्वको माओवादीको नाउँ ‘नेकपा माओवादी’बाट नेपालमा १० बर्ष लामो जनयुद्ध लडेको ‘लिगेसी’ बोकेको ‘नेकपा (माओवादी)’ भएको छ।

भूकम्पमा गोडा गए, त्यसपछि श्रीमती

१८ लागेका रमेश खत्री कक्षा आठमा भर्ना भएर दोस्रोपालि स्कुले जीवनमा फर्केका छन्। चाहेर पनि उनकै दैलेखको बासी गाउँको स्कुलमा पढ्ने र पहिलेजस्तै उकालीओराली गर्ने दिन उनीबाट नफर्कनेगरी अस्ताइसकेका छन्।

गाउँमा हुँदा त उनी मेलापात जान्थे। गाईभैसी चराउँथे। बाआमालाई सघाउँथे। खोलाका रहमा अघाउञ्जेल पौडन्थे। र, स्कुलमा मोजाभित्र थाङ्ना कोचेर बनाएको भकुण्डो वा भलिबल खेल्थे।

बिना मगरसँग नाम मिल्दा शाही खोरमा

एक बिहान बिनाको ल्यान्डलाइन फोन बज्यो। उताबाट ‘हलो’ भन्ने आवाज महिलाको थियो। तर, कहिल्यै नसुने-नजानेको ‘अनचिनार’। तिनले भूमिका नबाँधी भनिन्, ‘मेरो कारणले तपाईंलाई दुःख भयो है दिदी!’

ठेलाटुप्पो ठम्याउन नसकेपछि बिनाले ‘किन’ र ‘को’ भनी सोधिन्।

उताबाट बोल्नेले पनि आफ्नै नाउँ ‘बिना’ भनेपछि भने झँल्यास्स भइन्।

स्थानीय निकाय पुनर्संरचना कि पुरानैलाई वैधता?

कसैलाई काखा र कसैलाई पाखा गर्ने विभेदकारी राज्यसत्ताको विकल्प परिकल्पना गर्दै माओवादी विद्रोह भयो। नेपालकै अनुहार फेर्ने सपनामा रोल्पाले सबैभन्दा बढी र पहिले जनधन चढायो।बलिदानअनुसार रोल्पा र सिंगो मुलुकको अनुहार कति फेरियो भन्ने बहस हुँदै जाला तर माओवादी नेतृत्वको अनुहार फेरिएको साँचो हो। बालुवाटारमा ‘माओवादी ह्याट्रिक’ सँगै पहिलो संविधानसभामा रोल्पाबाट नै सिंहदरबार पुगेका माओवादी सुप्रिमो प्रचण्ड दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बनेका छन्।

सुखीलाई हेरी भएन, दुःखीलाई हेरी मन बुझाउँछु

भृकुटीमण्डपस्थित शारीरिक पुनस्र्थापना केन्द्रमा घरी यता घरी उता गर्दै धनमाया नक्कली गोडाले हिँड्न अभ्यासरत थिइन्। बेलाबेलामा ‘कहाँनेर दुख्यो’, ‘सजिलो भो कि अप्ठेरो’ भनी सोध्दै अवलोकन गर्दैथिए, उनको गोडा बनाउने रमिला गोले र साइँला कैटीसहित फिजियोथेपारिष्ट मनिष गुप्ताले। काटेर बचेको बायाँ गोडा सुक्न थालेपछि नयाँ खुट्टा जोडेको भाग खुकुलो भयो। त्यसपछि सिन्धुपाल्चोक बाँसखर्कबाट धनमाया काठमाडौं फर्केकी थिइन्।

‘म त दिनदिनै आमा भएको अनुभूत गर्छु’

भृकुटीमण्डपस्थित शारीरिक पुनस्थापना केन्द्रमा नक्कली गोडा बनाउदै गरेकी २६ बर्षीया रमिला गोले एक क्षण रोकिइन्। एक झमट उनका आँखा दराज र र्याकमा राखिएका नक्कली गोडामा नाँचे। र, फेरि बोल्न सुरु गरिन् उनी। ‘मैले बनाएको गोडाले कुनै अपाङगता भएको व्यक्ति हिँडेको देख्दा जहिल्यै मेरी छोरीले नै पहिलो पाइला चाले जस्तो लाग्छ।’

लोअर लिम्ब प्रोस्थेटिक्स टक्नोलिष्टको रुपमा पाँच बर्षदेखि कार्यरत छोरीकी आमा गोलेले अहिलेसम्म धेरैको गोडामा आफ्नै छोरीको पहिलो पाइला देखेकी छिन्। उनले बनाएको गोडाले पहिलो पाइला नाप्दै कति त खुशीले रोएका पनि छन्, उनकै अगाडि। ‘उनीहरुको धन्यवाद र आशिर्वाद मेरा लागि लाखौं लाख हो’ उनले भनिन्, ‘कुनै कुनै काम अलग हुन्छन् तर सन्तुष्टि दिन्छन्।’

कतै बाडुली लाग्यो, कतै कोक्यायो ओलीको नौ महिने बोली

बाडुली लगाउने गरी काम गर्ने बाचा बाँधेर ९ महिनाअघि देशको सबैभन्दा शक्तिशाली कुर्सीमा पुगेका एमाले अध्यक्ष खड्गप्रसाद शर्मा ओलीले आइतबार आफ्नो पदबाट राजीनामा दिएका छन्। राजीनामासँगै ओली सरकारको कामको लेखाजोखा पनि सुरु भएको छ।
संसदमा तेस्रो ठूलो दल माओवादीको समर्थनमा गत असोज २४ गते ओली नेपालको ३८औँ प्रधानमन्त्री चुनिएका थिए। सत्तासाझेदार प्रमुख दल माओवादीले नै ओली सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएर अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गरेपछि उक्त प्रस्ताव सामना गर्ने भने पनि उनले अन्तमा राजीनामा दिएका थिए।

मन्त्री छान्न प्रचण्डलाई सकस, मालदार मन्त्रालयका लागि आफ्नै कोटरीभित्र हानथाप

नेपाली सेनाका तात्कालीन प्रधानसेनापति रुक्मांगद् कटवाल हटाउन एमालेले खुट्टा कमाएपछि बालुवाटार छाडेका माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले आठ बर्षपछि बुधबार पुनरागमन साइत गर्दैछन्। कांग्रेसको लिफ्ट चढेर देशको सबैभन्दा शक्तिशाली कुर्सीमा आसन जमाउन आँटेका प्रचण्डलाई सत्ता साझेदर दललाई मनाउन भन्दा पनि चर्को सकसको एम्बुसमा छन्, आफ्नै कोटरीभित्रका कमरेडका चित्त बुझाएर मन्त्री छान्नलाई।

आफ्नालाई पनि लानु छ। भाषणमा समाबेसी पुराण लगाउँदै आएकाले लोकलाज पनि राख्नु छ। आफूले आश्वासन दिएकालाई कहीँ कहीँ लानु छ। तर, आफूले उधारो आश्वासन बाँडेका कमरेडहरुका संख्या भन्दा ज्यादै न्यून छ, मन्त्रालय संख्या। फेरि यसपालि मन्त्री नदिउन् त बाँगिएर बाटो लाग्ने जगजगी छ।

त्यो पहलु जसले प्रचण्डलाई हल्लाइरहने छ

त्यो बेला। प्रधानमन्त्रीका स्वकीय सचिव शक्तिबहाहदुर बस्नेतले प्रधान सेनापति रुक्मांगद् कटवाललाई बोलाए। कटवाल गाडीमा सेनाको दलबलसहित पुगे। प्रधानमन्त्रीका प्रेस सल्लाहकार ओम शर्मालाई कटवालले सोधे, ‘मलाई किन बोलाइयो?’
बिहान ८ बजे बालुवाटार पुगेका कुलबहादुर खड्कालाई सरकारले कायममुकायम प्रधानसेनापति बनायो। खड्का चिठी लिएर बालुवाटारबाट निक्लिए।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, रक्षामन्त्री रामबहादुर थापा बादल र जनार्दन शर्मा मन्त्रिपरिषद् बैठकलगत्तै बाहिरिए। ‘सरकारले तपाईंलाई अवकास दिएको छ’ भन्दै कटवाललाई मन्त्री थापाले पत्र थमाए। तर, ‘पत्र मेरो कार्यालयमा बुझ्छु’ भन्दै कटवाल चिठी नलिई निक्लिए।

खुकुरीको दापमा छ, बाको धमिलो तस्बि

उनले काकाको अनुहारमा बाबुको सम्झना भेट्छिन्। त्यसैले यादको तिर्खा मेट्न बिभिन्न पर्वका बहाना बनाएर काकाकहाँ पुग्छिन्। काकाको अनुहार काटीकुटी बाबासँग नमिल्दो हो त कहाँ जान्थिन् होला हँ?

उनका काका पनि दाजुको तिर्खा मेट्न पार्टी कामको बहानामा सदरमुकाम लिबाङस्थित उनको डेरामा पुग्छन्। उनका आफन्त र गाउँलेले उनको अनुहार पनि ‘बाबाबाट आएको’ भन्छन्।

२३ वर्षपछि होलेरी

कुइनेटो

1.5kShares

 Share

 Tweet

 Share

नवीन विभास

२०७५ चैत २३ शनिबार ०९:३४:०० | काठमाडौं

घोरै(घोराही)भन्दा होलेरी वरै हो
तिम्ले माया लाएको पोरै(पोहोर) हो

होलेरी र घोराहीसित भेट नहुँदै सुनेका गीतका गेडा थिए, यी । दोस्रो लहराको ‘पोरै’ले ‘बलै लोकाचार नपार’ भनी व्यंग्य हानेको धेरैपछि थाहा पाएँ । 
वेला–वेला गीतमा झुल्कने होलेरी ‘हटारु’ र ‘कालापारे’(रोजीरोटीका लागि भारत जाने मान्छे) किस्सा आए कि फुट्ट टुप्लुकिन्थ्यो । माओवादीले पहिलोपालि होलेरी पुलिसचौकी हानेर ‘जनयुद्ध’ थालेपछि र दोस्रो(०५८ असार २७)आक्रमणमा ७१ पुलिस(त्यसवेलासम्मको सबैभन्दा बढी सुरक्षाकर्मी कब्जा)लाई आफूसित लिएर हिँडेपछि नेपाली ‘राजनीति किस्सा’मा पनि होलेरी सामेलियो । 

कसरी हराए गाउँका गीत ?

तपाईंको वनपाखामा पनि गीत फुल्न छाडे कि सही–सलामत छन् हँ ?

480Shares

 Share

 Tweet

 Share

फागुन पहिलो साता एक बेलुकी पहरा नै पगाल्लाजसरी एउटा सुदूर गीत काठमाडौंमा झरिरहेको थियो । त्यो अर्गानिक आवाजको बाटो भएर हिँडेको गीत पछ्याउँदै थिए– मादल र मुरलीसहित थप दुईचार बाजाले । त्यो आवाज थियो, सुदूरपश्चिमकी डिक्रा गाइनेको । र, उनको गला गाँस्दै थिए, उनकै पति कित्थ्याले ।सुदूरपश्चिमे घामपानीले बुनेको स्वर बोकेर लामो अन्तरालपछि मात्र डिक्रालाई राजधानी साइत जुरेको थियो । त्यस साँझ उनीसँगै थिए, गायिका झुमा लिम्बू र कवि हेमन्त विवश पनि । 

छापामार–पुुलिसकी आमा

नवीन विभास
फुर्सद

 ०४ फागुन २०७५ १२:०५:००

• 
• 
• 

603

SHARES

द्वन्द्वकथा–३

प्युटार पुग्ने सरकारी फौजले धनमाई आमाको घरमा खसी ढाल्थे– ‘सरकारी भोज’ चल्थ्यो। माओवादी आउँथे। तिनले नि खसी ढाल्थे– धनमाई घरमा ‘विद्रोही भोज’ चल्थ्यो। लडाइँ नसकिएसम्म धनमाई–घर कहिले पुलिसको घर भयो त कहिले माओवादीको। गाउँले कोहीका लागि पुलिसकी आमा भइन् भने कोहीका लागि माओवादीकी आमा।

---

घरबाट बाहिर साइत गर्दा रोल्पाली गाउँघरमा छोराछोरीलाई यस्तो भन्ने चलन छ, ‘जस्तो गइस्, उस्तै फर्केस्।’ यसको अर्थ हो, ‘तन र मन तलमाथि नहोस्। ‘सग्लो’ फर्कनु भन्ने कामनासहितको आशीर्वाद।’