काठमाडौं। सत्तारुढ नेपाली कांग्रेसका नेता/कार्यकर्ता महाधिवेशनबाट नेता छान्ने रन्कोमा जति लीन देखिन्छन्, त्यत्तिकै उनीहरू पार्टीलाई दिशानिर्देश गर्ने वैचारिक मन्थनमा बेखबर।
मंसीर २४–२६ सम्म काठमाडौंमा गरिने कांग्रेसको १४ औं महाधिवेशन नजिकिँदासमेत कांग्रेस खलकमा वैचारिक बहसको कुनै रौनक छाएको देखिन्न।
बम्बईको कोठीमा हाम्री चेली रुन्छिन् रे’
सत्ता संरक्षित दलालको पासोमा परेर भारतीय यौन बजारमा बिक्री भएकी नेपाली चेलीको आर्तनाद वर्णन गर्ने यो गीतकी गायिका लक्ष्मी गुरुङ अब आफ्ना आवाजमा मात्रै रहने भइन्। नेपाली जनवादी संगीत क्षेत्रकी चर्चित गायिका लक्ष्मी गुरुङको निधन भएको छ। भारतमा काम गर्ने लक्ष्मी नेपाली मजदुरमाझ अझ बढी लोकप्रिय थिइन्। उनले रक्तिम परिवारका अधिकांश एल्बममा आफ्नो गला दिएकी छिन्।
त्यसैले महाधिवेशनमा वैचारिक बहस हुने अपेक्षा गरिन्छ। तर महाधिवेशन नजिकिँदै गर्दा पनि एमालेमा वैचारिक बहसको थोरै पनि संकेत छैन। महाधिवेशनको मुखमै पुग्दा पनि एमाले विचारको बहसका हिसाबले सुनसान छ।
काठमाडौं। देशमा महाधिवेशनको मौसम शुरु भएको छ। ठूला राजनीतिक दलहरूले मंसीर र पुसमा महाधिवेशन गर्दैछन्। नेपाली कांग्रेस, नेकपा (एमाले) र राप्रपाले मंसीरमा महाधिवेशन गर्दैैछन् भने सत्तारुढ नेकपा(माओवादी केन्द्र)ले पुसमा राष्ट्रिय सम्मेलन।
किन यी दलले मंसिर र पुसमै महाधिवेशन वा राष्ट्रिय सम्मेलन गर्दैछन् ? मुख्य कारण हो संविधानले तोकेको सीमा।
काठमाडौं। सल्यान पिमखोलाको माहिला लाहुरे मानवहादुर बुढामगरको घरको आँगनबाट घामले विदा माग्दैथियो। उनले आँगनमा किशोरावस्थामा पुग्दैगरेको ठिटोलाई गुन्यु, चोलो, पोते, टीका, गाजल लगाइदिए। हेर्दाहेर्दै ठिटो त गोरो र गोलमोल अनुहार भएकी ठिटीजस्तो देखियो।
सबले भने, ‘मारुनी।’
गोठैको भकारोभरि गाई बाच्छीका दाउँला
साई(मायालु) बैरागी, मै उलासे सँगसँगै जाउँला।
घाँस खाँदिन दूधै दिन्न, तिल्कु मेरी गाईले
रूप चिन्दैनौ गुण चिन्दैनौ, कैरङे साईले।
दूध धारा तिलौरी गाईको, तेल धारा बत्तीको
न्याउली बास्दा रुन्चेउ जिज्यै, म रुँदा कत्तिको ?
पातल चर्ने कैलु गाईको, मन्टैभरि घाँट
कोई बैरागी एकवचने कोई ता हुन्चन् ढाँट।
गोबर गउँत गाईकै चल्ने, गाईकै चल्छ धार
सिङारी गरेइको भरमा, हुँदैन कि सार ?
रापती, भेरी र कर्णाली सुसाइसँगै सुसेलिने ठारी भाकाका गीति लहरा हुन्, यी। जुन रुकुम खाराबाट मनलाल ओलीले इ–हुलाकमार्फत गला हालेर डाक गरेथे। कति लहरा उनै ओलीले खारा, खुम्चेरी, जिबाङ, लाइतका वनपाखामा गाई चराउँदै उनेथे भने कति उनका अग्रज पुस्ता र सङ्साथीले गाएको सुनेर उनेका।
काठमाडौं। जाजरकोटको सालघारी हुँदै आधा घण्टा ओरालिए रिम्नामा सानी भेरी भेट्न हतारिएको ठूली भेरी डल्लीमा भेटिन्छ। झण्डै घण्टा उकालिए पुगिन्छ लालीगुराँस, रयाज सिउरेको नेटाखाली।
के ‘विवादित र विनोदी’ छवि बनाएका राणा बाहिरिँदैमा पूर्वन्यायाधीश फोरमले ‘गरिमा, विश्वसनीयता, जनआस्था र स्वतन्त्रता’ गुमाएको आरोप लगाएको नेपालको न्यायालय ‘न्यायालय’जस्तो भइहाल्छ त ? समस्या राणाजस्ता व्यक्तिमामात्रै छ कि राणाहरू जन्माउने, हुर्काउने पद्धतिमै छ ? व्यक्तिमा समस्या हो कि पद्धतिमा ?
काठमाडौं। कृष्ण कुँवर दशैंका ग्राहक फकाउँदै थिए। राजधानी काठमाडौंको व्यापारिक थलो बटुस्थित रेडिमेड होलसेल पसलमा उनले खासा सामानका साथै नेपाली लुगा पनि बेच्दै थिए। उनको व्यस्तता दशैंको आगमन नजिकिएसँगै बढेको थियो।
“उपत्यकाबाहिरबाट यसपालि व्यापारी आएनन्,” १० वर्ष लामो व्यापारिक अनुभव सुनाउँदै कुँवरले विगतका दशैं व्यापारसँग यसपालिको व्यापार तौले, “सायद हामी साना व्यापारी चीन जान नपाएजस्तै भयो होला, उपत्यकाबाहिरका व्यापारीलाई पनि।”
ललितपुर गोदावरी एमाले विधान महाधिवेशनमा देशभरका करिब ६ हजार एमाले अगुवा कार्यकर्ता र नेता सहभागी भए। तीमध्ये एकथरी पूर्वमाओवादी कार्यकर्ता थिए। माओवादी विद्रोहका क्रममा बन्दुक बोकेका पूर्वलडाकू पनि एमालेको विधान महाधिवेशनका प्रतिनिधि थिए। नवोदित एमालेको यो पंक्तिले विधान अधिवेशनमा के कुरा दर्ज गरे होलान् ? तिनले कसरी आफ्ना कार्यक्षेत्र फर्केर एमालेमा ज्यान भर्लान् ? महाधिवेशन थलोबाट फर्केका तिनका कुरा सुनौँ।
