प्रचण्ड उडेपछि

गणतन्त्र नेपालका प्रथम प्रधानमन्त्री एवं माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई लाल सलाम।

फागुन ११, आँबुखैरेनीबाट (गोर्खा लागेपछि) आरुघाट पुग्दासम्म प्रचण्डका नाउँमा बनाइएका झन्डै ४० वटा गेट भेटिए। दुई वर्षअघि गोर्खा जाँदा पनि यस्तै गेट, पानी गाग्रा बाटैभरि थिए। त्यसबेला अध्यक्ष प्रचण्ड र उपाध्यक्ष डा.बाबुराम भट्टराई गोर्खा दरवारलाई संग्रहालय बनाउन जाँदैथिए। क्षेत्रीय भ्रमणमा राजा निस्कदाखेरि र अहिले के फरक छ? भनी आफैलाई सोधेँ। सायद अरुलाई पनि सोध्नुपथ्र्यो।

यसपालि स्वागतका लागि खडा गरिएका यी गेटले प्रचण्डलाई स्वागत गर्न पाएनन्। कारण- गुडेर जाने भनेर प्रचारित प्रचण्ड उडेर जाने भएका थिए।

गोर्खा बजारबाट बिहानै आरुघाटतिर बाटो लागेपछि भेटिने गाउँ र ससाना बजारभरि गेट भेटिए। कतै भने हामी पुग्दा गेट निर्माणाधिन थिए। प्रचण्ड गुडेर नआउने थाहा पाएपछि उनीहरु आश्चर्यचकित भए। उनीहरुले गेट बनाइरहेको देखेपछि सूचना सम्प्रेषण नभएको सहजै थाहा भयो। गेट बनाइरहेका र बनाएर स्वागतका लागि कुरिरहेका गाउँलेले गुनासो पनि गरे।
माओवादी र कांग्रेसको पार्टी कार्यालय रहेको एउटा घर भेटियो। अचम्म ! कुकुर र विरालोजस्ता यी दुई पार्टी कार्यालयमा एउटै घरमा देखेर आश्चर्यचकित भए। गाडी रोकेर दुईचार पोज खिचियो। गाउँको नाउँ टिपेको डायरी धादिङको टारीबेसीमा छुटेपछि here लेख्न पाइएन।

अँ, कतै गेट केराका थामका थिए कतै बाँसका। हामी मिर्मिरे एमएफको गाडीमा थियौं, जनदिशा दैनिकका सम्पादक चन्द्रमान श्रेष्ठ, फोटो पत्रकार दिनेश श्रेष्ठ, जनदिशाकै अर्को साथी पनि। जब हामी साना बजार र गाउँमा पुग्थ्यौं तब उनीहरु हतारिदै हेर्न आउँथे। सायद गाडीभरि रातै अक्षरले रेडियो मिर्मिरे लेखेको गाडी देखेर माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड नै आएको ठान्थे।

'दाइ,निस्कनु पर् यो', हामीले भन्थ्यौं 'तपाईं पनि सीएम नै हो नि।' प्रचण्डलाई सीएम भनेर बोलाउने माओवादीमा चलन नै छ। प्रचण्डलाई बोलाउने सीएमको अर्थ, चेयर म्यान। र, चन्द्रमान दाइको लागि सीएमको अर्थ थियो, चन्द्रमान।

एक ठाउँमा ओर्लेर फोटो खिच्यौं जहाँबाट गणेश हिमाल र मनास्लु नाकैमा ठोकिएलाजस्तो लाग्थ्यो। त्यो ठाउँको नाउँ पनि डायरीमै गयो।

चन्द्रमान दाइको गाउँ रिठेपानी मास्तिर बगुवामा गाडी रोकियो। गेट थियो। प्रतीक्षालयमा जनयुद्धमा सहिद भएका त्यस गाविसका पाँचजनाको फोटोसहित परिचय दिइएको थियो। जसमध्ये चारजना एउटै गाउँका रहेछन्।

घ्याम्पेसाल, सिमलाफेदलगायतका मिनी बजारमा गेट थिए। ती ठाउँमा कतै त झन्डा पनि हतारहतारमा राख्दै थिए। ज्यानै फालेर बाटो सम्याउँदै गरेका डोजर पनि तीन ठाउँमा भेटिए।

बिहान यस्तै ८ बजेतिर पुगियो आरुघाट। धादिङतिरको आरुघाट बजार पुग्ने पुलछेवैमा ठूलो कपडा पसल रहेछ। उनको घरमा किनमेल गर्न आएका दुई सेनालाई माओवादीले मारेका रहेछन्। घटनामा पसलमा बसेकी दिदीसँग कुराकानी भयो। उनको नाउँ र कुराकानी गरेको डायरी नै गायब भएपछि बाँकी गीतबाट भनेजस्तो भयो। घटनापछि उनको श्रीमान्लाई सेनाले बेपत्ता पारेछ। परिवारका सदस्य सबैलाई लगेर गोद्नु गोदेछ।

चन्द्रमान दाइ र दिनेश श्रेष्ठसित छुटेपछि गोर्खातिरको आरुघाटतिर फर्किएँ। पुरानो नेवारी बस्ती रहेछ। बूढी गण्डकीसित मिसिने खोलाखोलाको नाउँ पनि डायरीमै छुट्यो. किनारमा एउटी आमै गाग्रोमा फूल राख्दैथिइन्। छेवैमा गेट थियो। उनको घरमा झन्डा पनि थियो।

मान्छे खान नपाएर मरिरहेका छन्। कार्यकर्ता भोकभोकै छन्। गेटमा खर्चने पैसा भोका कार्यकर्ता र नांगा कार्यकर्ताकालाई खर्चे कसो हुँदो हो? मनमा खसखस राख्न सकिनँ। चन्द्रमान दाइलाई भने 'किन दाइ यस्तो अनावश्यक खर्च?' दाइको जबाफ आएन। मलाई थाहा छ, दाइसँग पनि यसको जबाफ छैन।

आँखाभरि स्वागतका लागि उभिएका ती बेचयन गेटहरु आँखामा आइरहे। स्वागतसमेत गर्न नपाएर आफैसित गुनासो गरिरहेजस्ता पानीका गाग्रा र काम नै माया मारेर प्रचण्डलाई एक झल्को हेर्न आएका गाउँले आँखाभरि आइरहेछ।

थाहा छैन, किन हो कुन्नि? आरुघाटबाट काठमाडौंको बाटो लाग्दा पनि बाटैभरि कुरिरहेका गाउँले, पानीका गाग्रा र गेटहरुले रोल्पातिर गाइने पुरानो लोकगीत गाएजस्तो लागिरह्यो, 'म मायाले मर्ने, साइँ(मायालु) काँरा(काँडा)ले कोर्ने।'
(यसको अर्थ हो मैले माया गरेर मरिहत्ते गर्ने तर मायालुले भने वास्तै नगर्ने।)

प्रचण्डले आरुघाटमा नाचगान गरेका रहेछन्। गीत सिकाएका रहेछन्। साँच्ची प्रचण्डले यो गीत सुनेका छन् कि छैनन् होला हँ? यसो मौका मिले उनलाई सोधे कसो होला?